نشر شدت برای نخستین بار کتابی از فیلسوفِ بزرگ انگلیسی الفرد نورث وایتهد را به چاپ رسانیده است. شاید نام وایتهد برای شما در نگاه اول چندان آشنا نباشد؛ اما حتما برتراند راسل را می شناسید.
آلفرد نورث وایتهد همان ریاضی دان، منطق دان و فیلسوفی است که به همراه برتراند راسل کتاب مشهور مبانیِ ریاضیات را نوشتند. این همان کتابی است که در آن آلفرد نورث وایتهد و برترانرد راسل ۳۰۰ صفحه را به اثباتِ یکی از اصول بنیادین ریاضیات (۱+۱ =۲) اختصاص دادند.
کتاب های مشترکی که نورث وایتهد با دیگران نوشته است، هراز چندی به فارسی برگردان شده اند. اما چیزی که بسیاری از مخاطبان این نوع کتاب ها نمی دانند، این است که نورث وایتهد خودش نیز علاوه بر منطق و ریاضیات، یک فیلسوف بوده و بسیار هم فیلسوفِ نوآوری بوده است و کتاب های زیادی هم به نگارش درآورده.
در واقع عبارت «فلسفه ی فرآیندی» ترمِ فلسفی ای هست که الفرد نورث وایتهد به فلسفه وارد کرد و در واقع برای توصیف فلسفه وایتهد به کار می رود. کتاب شاهکار فلسفیِ او هم «فرآیند و واقعیت» است که کتاب حجیم و بسیار دشواری است که هنوز به فارسی ترجمه نشده است. البته مشاهده کردیم که نشر شدت این کتاب را نیز در دستور کار ترجمه و چاپ قرار داده است که مایه ی خرسندی است.
اما کتابی که به تازگی از وایتهد ترجمه و چاپ شده و منجر به نوشتنِ این مقاله گشته است، کتاب «نمادگرایی» وایتهد است که کتابی نسبتا کوتاه اما پرمغز و حتی تا حدی دشوار است. خواندن این کتاب دروازه ی خوبی برای ورود به فلسفه ی وایتهد و به خصوص برای شروع به مطالعه ی کتاب فرآیند و واقعیت یا در کل شروع به آشنایی و مطالعه در زمینه ی فلسفه ی فرآیندی است. در کل این کتاب نقطه ی آغازی بسیار مناسب برای ورود به دنیای اندیشه های وایتهد است، فیلسوفی که بسیار مورد تحسین ژیل دلوز فیلسوفِ مشهور فرانسوی هم قرار گرفت.
در این کتاب نورث وایتهد به بررسی عمیق معنای نمادگرایی می زند و از این مسیر به بررسی این موضوع می رسد که حتی زبان، چه نوشتار و چه گفتار، خود نوعی نمادگرایی هست. همچنین ریاضیات یک شکل از نمادگرایی است و در نهایت حتی تمامیِ فهمِ ما از جهان به شکلی نمادگرایانه عمل می کند و سعی در کاوش در این موضوعات دارد. وایتهد در فصل سوم کتاب سراغ جامعه و سیاست می رود و تاثیر نمادگرایی را در انقلاب ها و شکل گیری و ثبات جامعه مورد بررسی قرار می دهد.
ترجمه ی کتاب نمادگرایی (معنا و اثر آن) توسط نیما حیاتی مهر نویسنده و مترجم ایرانی انجام شده. حیاتی همچنین کتاب‌های «کاربرد لذت» و «مراقبت از خود»، کتابِ دیگرِ میشل فوکو از سری کتاب های تاریخ جنسیت را ترجمه کرده است. از دیگر ترجمه های او کتاب «خود و آنچه ازوست» اثر سترگ و بُرنده ی فیلسوف خودمدار آلمانی، ماکس اشتیرنر است که هر دو کتاب توسط نشر شدت به چاپ رسیده اند.
از نیما حیاتی مهر همچنین رمان های «ژوکوند»، «داستان سرزمین (جلد اول): سرزمین جرگه های نیستی» و «داستان سرزمین (جلد دوم): سرزمین ریگ های فروزان» و «مرده ریگ» به انتشار رسیده اند.
